DERS NOTLARI

Yapılarında C,H,O,N ve P bulunur. Hücredeki en büyük moleküldür.Bütün canlı hücrelerde bulunur. Fakat taşıdıkları bilgiler farklıdır. Hücredeki bütün hayatsal olayları kontrol ettikleri için yönetici molekül olarak isimlendirilirler. Yapı birimlerine Nükleotid denir. Nükleotidler üç kısımdan oluşur.

1: Fosfat grubu: Bütün nükleik asitlerde bulunur ve çeşidi yoktur.

2: 5C şeker:

• Deoksiriboz  (C5H10O4). DNA nükleotidlerinde bulunur.
• Riboz ( C5H10O5). RNa nüklotidlerinde bulunur.

3:Azotlu Baz: İki çeşittirler;

• Pürinler: Adenin,Guanin
• Primidinler: Sitozin, timib, Urasil

Şekil : Nükleik Asitlerin Yapısı ve Elemanları

 Deoksiriboz Nükleik Asit (DNA)

• Bütün canlılarda bulunur.
• Çift iplikli ve sarmal yapıdadır.
• Yapısında deoksiriboz bulunur.
• Yapısında Adenin (A), Guanin (G), Sitozin (S) ve Timin (T) bazları bulunur. Urasil bulunur.
• Karşıklı iplikler arasında Adenin ile Timin arasında 2’li bağ, Guanin ile Sitozin 3’lü bağ vardır.
• DNA Kendini eşleyebilir.

Şekil : DNA nın Eşlemesi 

• Gelişmiş hücrelerde çekirdek, kloroplaz, mitokondri ve sentrozomda bulunur.
• DNA’nın çeşitli olmasının yapısındaki nükleotidlerin sayısı,sırası ve çeşitleri sağlar.
• Aynı tür canlılarda nükleotid sayısı aynıdır.
• DNA, enzim, protein, RNA sentezi ve hücre bölünmesini sağlar.
• Bütün kalıtsal bilgileri taşır. 

Şekil : DNA’nın Bir kısmının Yapısı

Ribonükleik Asit (RNA)

• Bütün canlılarda bulunur.
• Tek ipliklidir.
• Yapısında riboz şekeri bulunur.
• Kendi kendini eşleyemez.
• DNA tarafından üretilir.
• Zayıf hidrojen bağları içermez.
• A,G,S,U bazlarını içerir. Timin içermez.
• Protein sentezini DNA adına yürütür.

Üç Çeşittir;

A)    Mesajcı RNA (M-RNA)

DNA’dan bilgileri alarak ribozomlara götürür.Ribozomlarda bu bilgilere göre protein sentezlenir.

 Şekil : mRNA ve Kodonlar 

B)    Taşıyıcı RNA (t-RNA)

Protein sentezi için gerekli olan  aminoasitleri sitoplazmadan Ribozoma taşır.

 C)     Ribozomal RNA (r-RNA)

Ribozomların yapısına katılır. Protein sentezi ise ribozomlarda gerçekleşir.

Tablo : DNA ile RNA’nın Karşılaştırılması